De PvdA wil dat zzp’ers zich aansluiten bij een collectieve basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid. Bovendien moeten zelfstandigen ook pensioen opbouwen. Mei Li Vos: “Als iedereen meedoet is het efficiënter, de pot groter en creëren we meer zekerheid.”
Veel zzp’ers hebben het idee dat de PvdA het liefst zoveel mogelijk mensen in loondienst wil hebben…
“De wereld is de afgelopen 50 jaar enorm veranderd. Met alleen een laptop kun je je eigen onderneming starten. De zelfstandige hoort dan ook echt bij deze tijd en onze samenleving. Maar er is een ontzettend groot verschil tussen de ene zzp’er, de hoogopgeleide, geëmancipeerde werkende, en een zzp’er die dat is omdat de voormalig werkgever geen zin heeft om werkgeverslasten te betalen. Ik vind het heel terecht dat we die laatste groep weer een baan in loondienst geven. Vraag maar eens hoeveel mensen acquisitie leuk vinden. De meeste mensen vinden dat niet prettig want die zijn van nature geen ondernemer. Dus als je echt zzp’er wil zijn moet dat kunnen, maar mensen die ondernemer worden terwijl ze dat eigenlijk niet willen, moet je beschermen.”
Collectief kunnen onderhandelen in sommige sectoren
Jullie pleiten voor minimumtarieven, hoe zie je dat in relatie tot ondernemerschap?
“De mededingingswet beschouwt iedere ondernemer als van gelijke macht. Maar in sommige sectoren zoals de creatieve sector en de journalistiek zie je dat twee of drie grote mediahuizen en uitgeverijen eenzijdig de tarieven bepalen. In die machtsstructuur kunnen ondernemers niet samen een vuist maken, want ze zijn ondernemer. Wil je de mededingingswet up-to-date maken met de nieuwe situatie dan zal je in die sectoren waar de macht erg ongelijk verdeeld is (veel aanbieders en heel weinig vragers) ze in staat moeten stellen om samen tariefafspraken te maken.”
Jullie streven naar een verplichte collectieve basisverzekering voor arbeidsongeschiktheid?
“Een inkomen bij pech is toch wel een van de grootste verworvenheden van het sociale stelsel van Nederland. Dat hebben werknemers als ze ziek worden of een ongeluk krijgen wel, maar het overgrote deel van de zelfstandigen niet. En dat komt doordat we het aan de markt hebben overgelaten waardoor het veel te duur is. Wij willen dat iedereen, dus ook zzp’ers, weer een AOV krijgt, een collectieve regeling waaraan iedereen meedoet waardoor het ook weer betaalbaar wordt.”
Naast een AOV wil de PvdA ook dat zelfstandigen weer gaan meedoen aan het sociale pensioenstelsel…
“Veel zzp’ers bouwen geen pensioen op of denken daar veel te laat aan. De AOW is voor sommige mensen genoeg maar voor heel veel mensen ook niet. Ook hier geldt: hoe meer mensen meedoen, hoe meer geld er in de pot komt en hoe ruimer het pensioen zal zijn. De PvdA wil dat ook zelfstandigen pensioen gaan opbouwen tot de sociale premiegrens en daarna mag iedereen zelf weten of je voor een ruim pensioen spaart of niet. Veel zelfstandigen verdienen zo weinig dat het AOW ongeveer hetzelfde is als wat ze op jaarbasis verdienen, maar wie een middeninkomen verdient moet wel een pensioen hebben dat in die buurt komt. Dat moet een wettelijke verplichting zijn.”
Voor de duidelijkheid: Geldt dit voor álle zelfstandigen?
“Ja, deelname aan pensioen en een basisvoorziening bij arbeidsongeschiktheid gelden voor alle werkenden, dus bijvoorbeeld óók voor zelfstandigen mét personeel.”
Een ander heikel punt, de zelfstandigenaftrek staat op de tocht, moet die volgens de PvdA overeind blijven?
“De zelfstandigenaftrek is heel erg belangrijk voor zelfstandigen die weinig verdienen en dat zijn er helaas erg veel in Nederland. Het voorstel van sommige economen om de zelfstandigenaftrek helemaal af te schaffen, lijkt ons contraproductief. Dan duw je wel erg veel mensen in de bijstand. Door die aftrek zijn zpp’ers wel veel goedkoper voor werkgevers, die werknemers dan maar als zelfstandige laten werken. Dat los je volgens ons op door de werknemers wat goedkoper te maken en op die manier de kosten voor een werknemer of zelfstandige gelijk te maken. Dus de PvdA pleit voor een werknemersaftrek voor de werkgever zodat de keuze voor zelfstandig ondernemerschap niet gedwongen wordt door financiële motieven maar echt omdat je dat zelf graag wil. Niet omdat je voormalig werkgever dat wil.”
Duidelijkheid met een vernieuwde Wet DBA
Tot slot de Wet DBA, wat ging er mis en hoe kan het beter?
“We hadden bij aanvang van de DBA gedacht dat het onderscheid tussen werknemer en zelfstandige duidelijk was. Dat blijkt niet zo te zijn. Er wordt nu gekeken waar de onduidelijkheid zit, wat is er mis bij vooral grote bedrijven. Teruggaan naar de VAR is geen oplossing. De hele arbeidswetgeving afschaffen is ook geen oplossing want daar hebben heel veel werknemers last van. Maar er moet duidelijkheid komen voor de zelfstandige en dat gaat volgens de PvdA met een vernieuwde DBA.”
